Дар ин қисмат мунтахаби ғазалиёти шоир, донишманд ва мутафаккири асри XV Мавлоно Нуриддин Абдурраҳмони Ҷомӣ ба мухлисону ҳаводорони назми бегазанди форсии тоҷикӣ пешкаш мегардад.
Ҷомӣ аз бӯйи ту шуд маст, на май диду на ҷом,
Базми ишқ аст, чӣ ҷойи маю ҷом аст ин ҷо?
Дили Ҷомӣ, ки шуд бутхона аз меҳри буте чун ту,
На дар вай фикри масҷид, не ҳавои хонақаҳ бодо!
Ба шароб ар нафурӯшам сару дастор чу Ҷомӣ,
Накунам дар сафи риндон пас аз ин даъвии машраб.
Гуфтамаш: – Санги ҷафоят хотири Ҷомӣ шикаст,
Гуфт: – Чун бар шиша ояд санг, кай монад дуруст.
Чу мурғони хазондида хамуш буд аз сухан Ҷомӣ,
Вале дар гуфтугӯ овард бозаш бӯйи гулзорат.
Дашноме аз забонат бошад муроди Ҷомӣ,
Ё аз забони он кас, к-ӯ гӯяд аз забонат.
Ҷомӣ, ки зад аз нав рақам ин шеъри баҳорӣ,
Аз барги гиёҳе чамани мадҳи шаҳ орост.
Ҷомӣ, ба ҷустуҷӯ натавон васли дӯст ёфт,
Мавқуфи вақт бош, ки ин кори давлат аст.
Қиссаи ишқи ту Ҷомӣ зи касон чун пӯшад,
Чеҳра гӯёст, агарчанд забон хомӯш аст.
Гуфтам, ки суханронии Ҷомӣ зи лаби туст,
Аз писта шакар рехт, ки оре, сухан ин аст.
Ҷомӣ дар ин чаман даҳан аз гуфтугӯ бибанд,
К-ин ҷо навои булбулу савти заған якест.
Аз ҷигар, Ҷомӣ, кабоб овар, зи хуни дил шароб,
К-имшаб он хунхораи бадмаст меҳмони ман аст.
Ҷомӣ, чӣ лоф мезанӣ аз покдоманӣ,
Бар хирқаи ту ин ҳама доғи шароб чист?
Номи Ҷомӣ тай кун, ай мутриб, Худоро з-ин ғазал,
Тарсам он маҳ нашнавад, гар донад ин гуфтори кист?
Монд Ҷомӣ дур аз он дар, ваҳ чӣ хуш бошад гаҳе
Боз пурсад, к-он ғариби хоксори ман куҷост?
Ҷигарӣ шуд рухи Ҷомӣ зи ғамаш, коҳе буд,
Бас, к-аш аз дида сиришки ҷигаролуд бирафт.
Чун бар бисоти васли ту Ҷомӣ наёфт даст,
Шатранҷи ишқ бо рухи ту ғоибона бохт.
Чакид нам зи ҳаво ё зи назми тар, Ҷомӣ,
Ба гӯши шоҳиди гул лӯлуи хушоб андохт.
Ҷомӣ аҳлияти андешаи ишқи ту надошт,
Ҳимматаш рахт дар ин мавҷи хатарнок андохт.
Килки Ҷомӣ нахли Марям шуд, ки чун ҷунбиш намуд,
Тозаву тар меваҳо перомуни аҳбоб рехт.
