Забонбурида ба кунҷе нишаста суммун букм

З
Саъдӣ
Саъдии Шерозӣ

Забонбурида1 ба кунҷе нишаста суммун букм2,
Беҳ аз касе, ки забонаш набошад андар ҳукм3.

Маънои калимаҳо:

1. хомӯш, ором.

2. кару гунг («сумм» ҷамъи «асамм» — кар, «букм» ҷамъи «абкам» — гунг. Ибора аз ояи 18-уми сураи Бақара: «суммун букмун ъумюн фаҳум ло ярҷиъун» — Гӯё ки онон каронанд, гунгонанд, кӯронанд ва (аз гумроҳӣ) бознамегарданд. Бояд таваҷҷуҳ дошт, ки дар ин маврид иқтибоси лафзии худи ибора аст (суммун букм), на истифодаи мазмунии матни оя.)

3. идора, назорат (баъзан ба маънои ҳикмат ва ақл низ тафсир шудааст, ки эҳтимолаш кам аст).

Шахси кару гунге, ки дар гӯшае нишастааст ва қудрати сухан гуфтан надорад, беҳтар аз касе, ки забонаш дар ихтиёраш (зери ҳукмаш) нест ва забонашро нигоҳ дошта наметавонад (ва аз даҳонаш суханони парокандаю беҳуда берун меояд). Мазмуни куллӣ: ҳамчун карону гунгон дар гӯшае хомӯш нишастан беҳтар аз забондарозию сухани беҳуда гуфтан аст.

Забонбурида ба кунҷе нишаста суммун букм,
Беҳ аз касе, ки набошад забонаш андар ҳукм.

Саъдии Шерозӣ